Lei(j)derschap

Boos, verdrietig en teleurgesteld maar verder viel het wel mee. Zo reed ik laatst naar huis van mijn werk. De Red Hot Chili Peppers schallend over de luidspreker. Ik brul mee met “Soul to squeeze" en "Save the population”. 
Gelukkig wacht thuis het voorrecht van de hondenbezitter. Twee huskyheren komen me vrolijk verwelkomen. Zodra de merken dat baasje niet vrolijk is laten ze zich ieder van hun eigen beste kant zien. Spot kruipt in me en laat zich uitgebreid knuffelen. Shadow zoekt een speeltje en daagt me uit voor een trekspel. Het leven hoort immers een feestje te zijn! 

Ik app aan mijn grote broer dat ik baal. Gefrustreerd ben omdat ik weet dat mijn plan ok is, mijn visie klopt. Het ingrijpend is maar toch een goede oplossing. Maar dat ik me een speelbal voel tussen twee fronten, niks te zeggen heb en geen vertrouwen krijg. Hij appt  terug, spreekt me moed in, ik moet niet bij de pakken neerzitten. Er volgt een simpele zin “Leaders lead”. Ik stop en denk na. Is het echt zo simpel? Jawel, zegt hij, en denk eens aan het uitzicht. Stel je een span husky’s voor: wiens uitzicht heb je liever? Dat van de husky op kop? Of dat van de achterste rij? Ik grijns. Eindelijk betrap ik hem op een vergissing. 

Hij kent overduidelijk de term “Mushers’s view” niet! Een span husky’s wordt van achteruit geleid. Dat is niet altijd even simpel en niet altijd even fraai van uitzicht. Sterker nog, een musher krijgt ook regelmatig een hoop "shit" over zich heen. Letterlijk. Bij een team dat start en in beweging komt, komen namelijk ook de darmen op gang. Met als resultaat soms bevroren poep tot in de capuchon van de musher. 

Musher's view - op een goede moment. 

Maar hoe werkt dat leiding geven aan dat span dan eigenlijk? Aan de ene kant moet de leidershond doen wat de musher vraagt. Maar afdwingen kan deze het niet. Ja, hij kan op de rem gaan staan. Dat levert nogal wat frustratie op. Bij de honden die vooruit willen. Bij de musher die dat eigenlijk ook wil. Haal je in het begin van een tocht er te vaak de vaart uit, dan merk je dat de hele rest van de route. Ze lopen veel minder goed, zijn sneller afgeleid. Gaat de start voorspoedig, ben je samen op weg naar hetzelfde doel, dan is er veel meer focus en drive. 

Soms moet de musher erop vertrouwen dat als hij de leidershond wat vraagt maar deze volgt de opdracht niet op, dat daar dan een goede reden voor is. Dat is best lastig. Een hond kan afgeleid zijn door het spoor van een overstekende ree. Dan is een strenge maar duidelijke “On bye" (= negeren en doorlopen) op zijn plaats. Maar een hond kan ook weigeren door te lopen omdat het ijs op de bevroren rivier niet stevig genoeg is. Op dat moment betekent niet luisteren naar de hond zijn en jouw leven in gevaar brengen. 

In sommige opzichten is de musher veiliger dan de leidershond. Die neemt immers het eerste risico. Aan de andere kant heeft hij of zij fysiek niks in te brengen tegen wat voor hem loopt. Zou een team zich echt tegen een musher keren, hij overleefde dat niet. Dat gebeurt eigenlijk nooit. Op het moment dat je daar als musher bang voor bent, wordt de verhouding meteen enorm krampachtig. 
Idealiter is een team sturen het intomen van krachten die voor een groot deel hetzelfde willen. Die zich herkennen in de gedachte van samen op stap zijn. Waarbij je je team ook nog eens de vrije hand geeft terwijl de shit over jou heen komt. Bijzonder eigenlijk. 

Een musher kan dat nooit alleen. Hij heeft de hulp van een leidershond nodig. Idealiter gaan leidershond en musher in gesprek. Vragen stellen en luisteren naar de antwoorden. Best een uitdaging als je een totaal andere taal spreekt. Maar weinig honden zijn geschikt als leidershonden. Zij plaatsen zichzelf namelijk in een lastige positie. Zij luisteren naar de musher en moeten op hun beurt ook zorgen dat de rest van het team in het gareel blijft. Een zware taak. Een goede musher steunt hun daarbij en schenkt vertrouwen. Als beloning hebben deze honden het mooiste uitzicht van allemaal. Een reden om die positie in willen blijven nemen. Maar dan wel graag met steun van achteren en zonder dat er steeds geremd wordt. 

Leonard Seppala met zijn sledehonden speelde een cruciale rol
 in het bedwingen van een difterie epidemie in Alaska
 (voor hele verhaal lees "The cruelest miles")